سافت مارکرهای سونوگرافی بارداری چه اهمیتی دارند و چرا باید توجه کنیم؟

مارکرهای سافت نشانه‌های ظریفی هستند که در طول اسکن‌های سونوگرافی پیش از تولد شناسایی می‌شوند و ممکن است نشان‌دهنده افزایش احتمال برخی از شرایط ژنتیکی، مانند سندرم داون یا تریزومی ۱۸ باشند. این مارکرها "soft" در نظر گرفته می‌شوند زیرا شاخص‌های قطعی مشکل نیستند. بلکه نشانه‌هایی هستند که نشان می‌دهند نیاز به مشاهده دقیق‌تر یا آزمایش‌های بیشتر وجود دارد. مارکرهای soft با "مارکرهای major" که نشان‌دهنده‌های قطعی‌تر ناهنجاری‌های مادرزادی هستند، تفاوت دارند. در حالی که مارکرهای سافت می‌توانند نگرانی ایجاد کنند، اما مهم است که توجه داشته باشیم که در بسیاری از موارد، این مارکرها در بارداری‌های سالم نیز یافت می‌شوند و ممکن است هیچ ارتباطی با شرایط ژنتیکی نداشته باشند. با این حال، وجود آنها به دقت بیشتر در بررسی‌ها تشویق می‌کند تا هرگونه مشکل بالقوه سلامتی در جنین رد یا تأیید شود.

چرا سونوگرافی‌های غربالگری بارداری شامل مارکرهای سافت هستند؟

اسکن‌های سونوگرافی نقش حیاتی در مراقبت‌های قبل از تولد دارند زیرا روشی غیرتهاجمی برای مشاهده نوزاد در حال رشد ارائه می‌دهند. در طول اسکن، تکنسین قسمت‌های مختلف جنین را برای یافتن هرگونه نشانه‌ای از رشد غیرعادی بررسی می‌کند. مارکرهای soft در طول این ارزیابی اطلاعات ارزشمندی ارائه می‌دهند و به عنوان شاخص‌هایی عمل می‌کنند که ممکن است نیاز به بررسی دقیق‌تر باشد. این مارکرها به خودی خود تشخیص‌دهنده مشکل نیستند، بلکه به پزشکان کمک می‌کنند تا تشخیص دهند آیا آزمایش‌های پیشرفته‌تری مانند تست‌های غیرتهاجمی پیش از تولد (NIPT) یا آمنیوسنتز لازم است یا خیر. در مواردی که مارکرهای سافت تشخیص داده می‌شوند، پزشکان عوامل متعددی از جمله سن مادر، سابقه پزشکی و نتایج سایر غربالگری‌ها را در ارزیابی خطر کلی در نظر می‌گیرند. به این ترتیب، غربالگری سونوگرافی به درک جامع‌تری از سلامت جنین کمک می‌کند.

مارکرهای نرم متعددی وجود دارند که ممکن است در طول سونوگرافی بارداری شناسایی شوند. در حالی که برخی از این مارکرها ممکن است نگران‌کننده به نظر برسند، لازم است به یاد داشته باشید که اغلب آنها نشان‌دهنده مشکلات جدی نیستند. در ادامه برخی از رایج‌ترین مارکرهای نرم آورده شده است: شفافیت ناحیه گردنی (NT)، کانون درخشان داخل قلبی (EIF)، کیست کوروئید پلکسوس (CPC)، پیلکتازی (ورم کلیه)، طول کوتاه استخوان ران، روده هیپر اکوژنیک؛ هر یک از این مارکرها با درجات مختلفی از نگرانی در مورد شرایط ژنتیکی مرتبط هستند، اما هیچ‌کدام از آنها به تنهایی تضمین نمی‌کنند که جنین دچار ناهنجاری کروموزومی است.

نشانگرهای نرم سه ماهه اول

سه ماهه اول بارداری زمانی حیاتی برای رشد جنین است و همچنین زمانی است که برخی نشانگرهای نرم ممکن است از طریق سونوگرافی شناسایی شوند. این غربالگری‌های اولیه اغلب شامل یک اسکن دقیق به نام Nuchal fold Translucency (NT) است که میزان فضای مایع شفاف در بافت پشت گردن جنین را اندازه‌گیری می‌کند.
چندین نشانگر نرم در طول سه ماهه اول شناسایی می‌شوند. برخی از رایج‌ترین نشانگرها عبارتند از:
افزایش مایع پشت گردنی: نازک شدن پوست پشت گردن جنین و افزایش مایع ناحیه گردنی، که می‌تواند نشان‌دهنده ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندروم داون باشد.
عدم وجود استخوان بینی: غیاب استخوان بینی در سونوگرافی می‌تواند یک نشانگر احتمالی برای سندرم‌های کروموزومی، به ویژه سندروم داون باشد.
هیگروما سیستیک: تجمع مایع در زیر پوست گردن جنین به دلیل مشکلات لنفاوی، که ممکن است با ناهنجاری‌های ژنتیکی همراه باشد.
هر یک از این نشانگرها ممکن است مفاهیم و خطرات متفاوتی داشته باشند و درک معنای آن‌ها برای والدین مطلب مهم است.

نشانگرهای نرم سه ماهه دوم

در سه ماهه دوم بارداری، آناتومی جنین به‌طور کامل‌تر شکل گرفته است و سونوگرافی‌های دقیق مانند سونوگرافی آنومالی در هفته 18 تا ۲۰ امکان بررسی جزئیات بیشتری از ساختار جنین را فراهم می‌کنند. نشانگرهای نرم شناسایی‌شده در این مرحله می‌توانند اطلاعات بیشتری در مورد سلامت و رشد جنین ارائه دهند.
برخی از رایج‌ترین نشانگرهای نرم که در سه ماهه دوم شناسایی می‌شوند عبارتند از:
کیست پلکسوس کوروئید: کیست‌های کوچک در مغز جنین که معمولاً بی‌خطرند اما در برخی موارد با ناهنجاری‌های کروموزومی همراهی دارند.
کانون اکوژنیک داخل قلب (EIF): نقطه اکوژنیک در قلب جنین که معمولاً بی‌ضرر است اما در برخی موارد ممکن است نشانگر احتمالی سندروم داون یا مشکل قلبی باشد.
استخوان فمور کوتاه: کوتاهی طول استخوان ران در سونوگرافی می‌تواند یک نشانگر برای ناهنجاری‌های کروموزومی باشد.
ونتریکولومگالی (اتساع بطن‌ها): افزایش اندازه بطن‌های مغزی که می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات عصبی و ژنتیکی باشد.
شکاف لب: در سونوگرافی پیش از تولد، وجود شکاف لب ممکن است به عنوان یک نشانگر نرم برای برخی ناهنجاری‌های کروموزومی مطرح شود. این نشانگر معمولاً با نقص‌های ساختاری دیگر همراه است و نیاز به بررسی‌های بیشتر ژنتیکی دارد.
شکاف کام: شکاف کام در سونوگرافی جنینی می‌تواند به عنوان یک soft marker برای برخی ناهنجاری‌های ژنتیکی یا سندرم‌های مادرزادی شناخته شود. این نشانگر نیز معمولاً با ناهنجاری‌های دیگر مرتبط است و به ارزیابی دقیق‌تر نیاز دارد.
این نشانگرها معمولاً در طول اسکن دقیق آناتومی که بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۲ بارداری انجام می‌شود، شناسایی می‌شوند.

نشانگرهای نرم سه ماهه سوم

در سه ماهه سوم، سونوگرافی‌ها بیشتر برای پایش رشد جنین، وضعیت قرارگیری او و میزان مایع آمنیوتیک استفاده می‌شوند. اگرچه شناسایی نشانگرهای نرم در سه ماهه سوم کمتر رایج است، برخی از آن‌ها ممکن است هنوز هم ظاهر شوند یا پایدار بمانند و وجود آن‌ها می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های مربوط به زایمان و مراقبت‌های پس از زایمان تأثیرگذار باشد. نشانگرهای نرم رایج در سه ماهه سوم، در حالی که بیشتر نشانگرهای نرم در سه ماهه‌های ابتدایی شناسایی می‌شوند، برخی از آن‌ها ممکن است در سه ماهه سوم نیز دیده شوند یا پایدار باقی بمانند.
رایج‌ترین نشانگرهای نرم در این مرحله عبارتند از:
شریان منفرد نافی: وجود تنها یک شریان به جای دو شریان در بند ناف، که ممکن است با ناهنجاری‌های جنینی مرتبط باشد.
اُلیگوهیدرامنیوس(Olygohydramnios): کاهش مقدار مایع آمنیوتیک که می‌تواند نشان‌دهنده احتمالی مشکلات کلیوی جنین یا نارسایی جفت و یا وجود سوراخ یا پارگی در کیسه آب جنین باشد.
پُلی‌هیدرآمنیوس (Polyhydramnios) به وضعیتی اشاره دارد که در آن مقدار مایع آمنیوتیک در اطراف جنین بیش از حد طبیعی است. این مشکل می‌تواند به دلیل ناهنجاری‌های احتمالی جنینی (مانند مشکلات دستگاه گوارش یا سیستم عصبی)، دیابت مادر، یا عفونت‌های جنینی رخ دهد و ممکن است خطر زایمان زودرس یا مشکلات تنفسی در مادر را افزایش دهد.
ونتریکولومگالی پایدار: افزایش پایدار اندازه بطن‌های مغزی، که ممکن است با مشکلات احتمالی عصبی و تکاملی همراه باشد.
این نشانگرها می‌توانند نشانه‌هایی از مشکلات احتمالی در هفته‌های پایانی بارداری باشند.

سه ماهه دوم معمولاً به عنوان مرحله‌ای دقیق برای غربالگری پیش از تولد در نظر گرفته می‌شود. در این مرحله، آناتومی جنین پیشرفته‌تر است و اسکن‌های جامع‌تری برای بررسی مشکلات ساختاری انجام می‌شود. وجود یک یا چند نشانگر نرم در این دوره ممکن است پزشکان را به انجام آزمایش‌های تشخیصی بیشتر مانند آمنیوسنتز یا غربالگری‌های ژنتیکی پیشرفته‌تر هدایت کند. این آزمایش‌ها به ارائه تصویری دقیق‌تر کمک می‌کنند و مشکلات کروموزومی یا رشدی را تأیید یا رد می‌کنند. سونوگرافی‌های سه ماهه دوم دقت بیشتری در تشخیص دارند، زیرا نشانگرهای شناسایی‌شده در این دوره معمولاً پیشرفته‌تر هستند و کمتر احتمال دارد که در ادامه بارداری ناپدید شوند. با این حال، والدین باید به یاد داشته باشند که وجود یک نشانگر نرم همیشه به معنای وجود یک مشکل جدی نیست. بسیاری از این نشانگرها خوش‌خیم هستند و به سلامت کلی جنین آسیب نمی‌رسانند.

مدیریت نشانگرهای نرم در سه ماهه سوم اغلب شامل پایش منظم از طریق سونوگرافی‌ها است تا رشد جنین بررسی شود و علائم جنین مورد ارزیابی قرار گیرد. در برخی موارد، ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی ممکن است توصیه به چکاپ‌های مکرر کنند و در موارد شدید، زایمان زودهنگام را برای پیشگیری از عوارض توصیه کنند. برخلاف مراحل اولیه بارداری، نشانگرهای نرم سه ماهه سوم اغلب نیاز به توجه فوری دارند، زیرا بارداری به تاریخ زایمان نزدیک می‌شود. بسته به نوع نشانگر، ممکن است پزشکان آزمایش‌های بیشتری مانند بیوفیزیکال پروفایل یا سونوگرافی داپلر را توصیه کنند تا اطمینان حاصل شود که جنین سالم است و از جفت به‌خوبی اکسیژن و مواد مغذی دریافت می‌کند.

اگر یک soft marker در طول اسکن آنومالی یا NT تشخیص داده شود، پزشک شما احتمالاً آزمایش‌های بیشتری یا بررسی دقیق‌تر را توصیه خواهد کرد. گزینه‌ها شامل موارد زیر هستند:
آزمایش‌های غیرتهاجمی پیش از تولد (NIPT): آزمایشی که DNA جنین را که در خون مادر در گردش است تجزیه و تحلیل می‌کند. NIPT می‌تواند ارزیابی دقیق‌تری از خطر ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندرم داون ارائه دهد.
نمونه‌برداری از پرزهای جفتی (CVS): یک آزمایش تشخیصی که شامل برداشتن نمونه کوچکی از جفت برای بررسی ناهنجاری‌های کروموزومی است.
آمنیوسنتز: روشی که شامل جمع‌آوری نمونه‌ای از مایع آمنیوتیک برای آزمایش ناهنجاری‌های ژنتیکی است.
سونوگرافی‌های پیگیری: در برخی موارد، پزشکان ممکن است سونوگرافی‌های اضافی را برای نظارت بر soft مارکر یا بررسی سایر علائم نگرانی توصیه کنند.
همچنین ممکن است هیچ اقدام بیشتری نیاز نباشد اگر نشانگر نرم کم‌اهمیت تلقی شود، به ویژه اگر سایر آزمایش‌ها طبیعی باشد و هیچ عامل خطر دیگری وجود نداشته باشد.

در صورتی که یک نشانگر نرم در سونوگرافی هر سه ماهه بارداری شناسایی شد، مهم است که نگران نشوید. نشانگرهای نرم اغلب خوش‌خیم هستند و برخی از آنها ممکن است با پیشرفت بارداری یا بعد از بدنیا آمدن نوزاد به‌طور خود به خود برطرف شوند. با این حال، در اینجا چند مرحله‌ای وجود دارد که می‌توانید در صورت شناسایی یک نشانگر نرم انجام دهید:
توضیحات بیشتر بخواهید: از پرسیدن سوالات از پزشک خود درباره نشانگر نرم و معنای آن برای بارداری‌تان نترسید. درک خطرات و پیامدهای احتمالی نشانگر می‌تواند نگرانی‌ها را کاهش دهد.
در نظر گرفتن آزمایش‌های بیشتر: بسته به نشانگر، پزشک ممکن است آزمایش‌های بیشتری مانند آزمایش‌های غیرتهاجمی پیش از تولد، آمنیوسنتز یا سونوگرافی‌های تکمیلی توصیه کند. این آزمایش‌ها اطلاعات دقیقی درباره سلامت جنین فراهم می‌کنند.
پایش منظم: پزشک احتمالاً سونوگرافی‌ها یا چکاپ‌های بیشتری را برای پایش وضعیت توصیه خواهد کرد. آگاهی از وضعیت و به‌روز ماندن با این ویزیت‌ها ضروری است.
آرام باشید: نگرانی طبیعی است، اما به خاطر داشته باشید که بیشتر نشانگرهای نرم به مشکلات جدی منجر نمی‌شوند. بسیاری از نوزادانی که نشانگر نرم دارند، سالم متولد می‌شوند.

سافت مارکرها در سونوگرافی بارداری نقش مهمی در غربالگری سلامت جنین دارند. این مارکرها که شامل نشانه‌های ظریف مانند افزایش شفافیت ناحیه گردنی (NT) یا وجود کیست‌های کوروئید پلکسوس می‌باشند، به پزشکان کمک می‌کنند تا احتمال وجود شرایط ژنتیکی مانند سندرم داون یا تریزومی ۱۸ را بررسی کنند. اگرچه شناسایی مارکرهای نرم ممکن است نگرانی‌هایی ایجاد کند، اما باید به یاد داشت که در بسیاری از موارد این نشانه‌ها بدون هیچ مشکلی برطرف می‌شوند و بسیاری از بارداری‌ها سالم ادامه می‌یابند. انجام سونوگرافی‌های غربالگری مانند سونوگرافی آنومالی و NT به منظور شناسایی زودهنگام مشکلات احتمالی جنین، امری ضروری در مراقبت‌های پیش از تولد است. مرکز رادیولوژی و سونوگرافی دکتر محمدنژاد با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و تخصص خانم دکتر، خدمات سونوگرافی: را با دقت بالا ارائه می‌دهد و به شما این امکان را می‌دهد که با آرامش خاطر سلامت جنین خود را بررسی کنید.
اگر شما باردار هستید و به فکر انجام سونوگرافی‌های دقیق هستید، توصیه می‌کنیم نوبت خود را در مرکز سونوگرافی دکتر محمدنژاد دریافت کنید تا از بهترین خدمات برای غربالگری سلامت جنین خود بهره‌مند شوید. برای دریافت نوبت و اطلاعات بیشتر، همین حالا بر کادر دکمه دریافت نوبت در همین سایت کلیک کرده یا با شماره مرکز 02188671902 تماس بگیرید و از آرامش و دقت در مراقبت‌های پیش از تولد اطمینان حاصل کنید.