اهمیت و کاربرد BPD در سونوگرافی جنین

در دوران بارداری، انجام سونوگرافی به‌طور منظم یکی از ارکان اصلی پیگیری سلامت مادر و جنین است. یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی که در سونوگرافی‌های جنینی برای ارزیابی وضعیت جنین و تخمین سن حاملگی به‌کار می‌رود، BPD (Biparietal Diameter) یا دیامتر دو پاریتال است. این اندازه‌گیری برای تعیین ابعاد سر جنین انجام می‌شود و اطلاعات زیادی در مورد رشد و سلامت جنین ارائه می‌دهد.

BPD چیست و چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟

BPD به فاصله میان دو نقطه مخالف استخوان‌های پاریتال در بالاترین قسمت سر جنین اطلاق می‌شود. این اندازه‌گیری به‌عنوان یک شاخص بیومتریک، به پزشکان کمک می‌کند تا اطلاعات مفیدی در مورد رشد جنین به‌دست آورند. بخصوص در طول سه ماهه دوم و سوم بارداری، BPD می‌تواند به‌طور مؤثری برای تخمین سن حاملگی و تاریخ تقریبی زایمان (EDD) مورد استفاده قرار گیرد.
اندازه‌گیری BPD به‌طور معمول از هفته 13 بارداری به بعد انجام می‌شود. پزشک با استفاده از سونوگرافی و دستگاه‌های پیشرفته، فاصله میان دو استخوان پاریتال را دقیقاً در بزرگ‌ترین قطر سر جنین اندازه‌گیری می‌کند. به‌منظور دقت بیشتر، اندازه‌گیری باید در شرایط مناسب انجام شود، چرا که وضعیت سر جنین، میزان حرکات جنین، و حتی نوع بارداری (تک‌قلویی یا چندقلویی) می‌توانند تأثیرات زیادی بر نتایج اندازه‌گیری BPD بگذارند.

در حالی که اندازه‌گیری طبیعی BPD نشان‌دهنده رشد مناسب جنین است، تغییرات غیرطبیعی در اندازه‌گیری آن می‌تواند نشان‌دهنده برخی مشکلات پزشکی باشد. در ادامه به چندین مورد از شرایط خاص که می‌توانند بر نتایج BPD تأثیر بگذارند، پرداخته می‌شود.

رشد ناکافی داخل رحمی (IUGR)

اگر اندازه BPD به‌طور قابل توجهی کوچکتر از حد معمول باشد، این می‌تواند نشانه‌ای از رشد ناکافی داخل رحمی (IUGR) باشد. این وضعیت ممکن است به‌دلیل مشکلاتی در جفت، فشار خون بالا در مادر، یا عفونت‌ها ایجاد شود. جنین‌های مبتلا به IUGR معمولاً در معرض خطرات بیشتری برای مشکلات بهداشتی در دوران نوزادی و حتی بزرگسالی هستند. با شناسایی به‌موقع این شرایط، پزشکان می‌توانند اقدامات لازم را برای حمایت از رشد جنین انجام دهند.

ماکروزومی

در مواردی که BPD بزرگتر از حد معمول باشد، این می‌تواند نشان‌دهنده ماکروزومی یا جنین بزرگ باشد. این وضعیت معمولاً در اثر دیابت بارداری، مشکلات تغذیه‌ای مادر، یا عوامل ژنتیکی ایجاد می‌شود. جنین‌های بزرگ‌تر ممکن است با مشکلاتی در زایمان مواجه شوند، به‌ویژه در صورتی که اندازه بدن جنین بسیار بزرگتر از اندازه طبیعی باشد. این وضعیت ممکن است نیاز به زایمان سزارین را افزایش دهد.

ناهنجاری‌های ساختاری سر

تغییرات غیرعادی در اندازه BPD می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات ساختاری در سر جنین باشد. از جمله این مشکلات می‌توان به میکروسفالی (سر کوچکتر از حد معمول) یا هیدروسفالی (تجمع مایع در مغز) اشاره کرد. این شرایط می‌توانند تأثیرات جدی بر رشد مغز جنین داشته باشند و در نتیجه بر توسعه توانایی‌های کودک در آینده تأثیر بگذارند. در چنین مواردی، پیگیری دقیق‌تر و انجام آزمایشات تکمیلی بسیار ضروری است.

ناهنجاری‌های کروموزومی

اندازه‌گیری‌های غیرطبیعی BPD در برخی موارد می‌توانند به‌عنوان یک شاخص اولیه برای شناسایی ناهنجاری‌های کروموزومی، مانند سندرم داون، مورد استفاده قرار گیرند. در چنین شرایطی، پزشک ممکن است نیاز به انجام آزمایشات ژنتیکی و مشاوره‌های تخصصی برای تأیید یا رد این وضعیت داشته باشد.

خانم دکتر فاطمه محمدنژاد با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته و مهارت بالای خود، سونوگرافی های دقیق و کاملی را در محدوده جردن انجام میدهند، می‌توانید از بهترین خدمات سونوگرافی بهره مند شوید و لذت ببرید. برای حفظ سلامتی خود و فرزندتان، همین حالا نوبت خود را با کلیک بر دکمه دریافت نوبت و یا تماس با شماره 02188671902 رزرو کنید.

پزشکان معمولاً نتایج اندازه‌گیری BPD را با استفاده از جداول مرجع مقایسه می‌کنند تا ارزیابی دقیقی از وضعیت جنین داشته باشند. مقادیر طبیعی BPD بسته به سن حاملگی متغیر هستند، و پزشک باید این مقادیر را با دقت بررسی کند. اگر BPD در محدوده طبیعی باشد و با سایر اندازه‌گیری‌های بیومتریک هماهنگی داشته باشد، این معمولاً به‌معنای رشد طبیعی و سالم جنین است. در مواردی که BPD با سایر پارامترها تطابق نداشته باشد، ممکن است پزشک به بررسی‌های تکمیلی نیاز داشته باشد.

در نهایت، اندازه‌گیری BPD یکی از ابزارهای مهم در سونوگرافی جنین برای ارزیابی رشد و سلامت جنین است. این اندازه‌گیری در کنار سایر پارامترهای بیومتریک مانند دور سر (HC)، دور شکم (AC)، و طول ران (FL)، کمک می‌کند تا پزشکان اطلاعات دقیق‌تری از وضعیت جنین بدست آورند. اندازه‌گیری غیرطبیعی BPD می‌تواند نشان‌دهنده وجود مشکلاتی مانند رشد ناکافی داخل رحمی، ماکروزومی، یا ناهنجاری‌های ساختاری باشد که نیاز به پیگیری بیشتر دارد.
انجام سونوگرافی منظم و دقیق در طول بارداری برای اطمینان از سلامت مادر و جنین بسیار مهم است. با توجه به اهمیت این آزمایش‌ها، مرکز روشنا با ارائه دستگاه‌های پیشرفته و تیم پزشکی مجرب، بهترین شرایط را برای انجام این آزمایش‌های حیاتی فراهم می‌آورد تا مادران باردار اطمینان حاصل کنند که رشد جنین در مسیر درست قرار دارد.


منابع
Radiopaedia
Clevelandclinic
Hexahealth