آشنایی با آدنومیوز و بررسی چگونگی ایجاد دردهای قاعدگی

آدنومیوز یکی از شرایط پزشکی است که بر زندگی روزمره و کیفیت زندگی بسیاری از زنان تأثیر می‌گذارد. این بیماری که گاهی با اندومتریوز اشتباه گرفته می‌شود، در واقع شرایط متفاوتی دارد و می‌تواند علائمی شدیدتر از دردهای معمول قاعدگی ایجاد کند.

تعریف آدنومیوز

آدنومیوز یک اختلال گینکولوژیکی است که در آن بافت اندومتر (لایه داخلی رحم) به درون میومتر (عضله رحم) نفوذ می‌کند. این بافت معمولاً به طور طبیعی هر ماه رشد کرده و در دوره قاعدگی دفع می‌شود، اما در موارد آدنومیوز، بافت به جای دفع شدن، در داخل عضلات رحم رشد می‌کند و باعث التهاب، درد و خونریزی‌های شدید می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به بزرگ‌تر شدن رحم و تغییر در شکل آن شود که به نوبه خود علائم شدیدی مانند دردهای قاعدگی بسیار شدید و ناهنجاری‌های قاعدگی ایجاد می‌کند. همچنین، آدنومیوز ممکن است تأثیر منفی بر عملکرد رحم در زمینه باروری داشته باشد و کیفیت زندگی زنان مبتلا را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.

اگر به دنبال سونوگرافی تخصصی زنان در جردن هستید می توانید به مرکز خانم دکتر فاطمه محمدنژاد مراجعه کنید و از تشخیص درست مشکل خود اطمینان کامل حاصل نمایید. جهت رزرو وقت می توانید در این سایت بر روی دکمه دریافت نوبت کلیک کنید.

علائم و نشانه‌ها

علائم آن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

دردهای شدید و مزمن در ناحیه لگن، به خصوص هنگام قاعدگی: این دردها ممکن است از خفیف تا بسیار شدید متغیر باشند و اغلب با شروع قاعدگی تشدید می‌شوند. دردها می‌توانند باعث محدودیت در فعالیت‌های روزانه و کاهش کیفیت زندگی شوند.

خونریزی‌های شدید و غیرطبیعی بین دوره‌های قاعدگی: علاوه بر خونریزی سنگین در دوران قاعدگی، برخی زنان ممکن است خونریزی‌های بین قاعدگی یا قاعدگی‌های طولانی‌مدت را تجربه کنند که این موضوع می‌تواند به کم‌خونی و خستگی مزمن منجر شود.

احساس فشار یا سنگینی در ناحیه لگن: بیش از آنکه به عنوان یک درد متمرکز احساس شود، فشار یا سنگینی در ناحیه لگن می‌تواند باعث احساس ناراحتی و تنگی شود و برخی از زنان گزارش می‌دهند که این حس تشدید می‌شود و ممکن است با گذر زمان بدتر شود.

درد هنگام رابطه جنسی: درد و ناراحتی در حین و پس از رابطه جنسی (دیسپارنیا) از جمله مشکلات رایج در زنان مبتلا به آدنومیوز است که می‌تواند بر روابط عاطفی تأثیر منفی بگذارد و انگیزه برای داشتن روابط جنسی را کاهش دهد.

چگونگی تأثیر آن بر دردهای قاعدگی

آدنومیوزیس باعث می‌شود که دوره‌های قاعدگی فراتر از حد طبیعی دردناک شوند. این شرایط به دلیل وجود بافت اضافی در دیواره رحم، هنگام قاعدگی به شدت واکنش نشان می‌دهد، که می‌تواند باعث انقباضات شدیدتر و در نتیجه درد بیشتر شود. علاوه بر این، التهاب ناشی از تخلیه نادرست بافت اندومتر در داخل میومتر موجب تحریک عصب‌های حساس در ناحیه لگن می‌شود و این عامل به افزایش حساسیت به درد کمک می‌کند. همچنین، این انقباضات قوی می‌توانند منجر به کاهش جریان خون به بخش‌های مختلف رحم شده و باعث ایجاد احساس سردرد و ضعف عمومی در دوران قاعدگی شوند. برخی از زنان گزارش می‌دهند که دردهای ناشی از این بیماری علاوه بر دوران قاعدگی، در روزهای قبل و بعد از آن نیز باقی می‌ماند و تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی و فعالیت‌های روزمره آن‌ها دارد. در نهایت، ترکیب درد ناشی از انقباضات شدید، التهاب و کاهش گردش خون باعث می‌شود که دردهای پریودی در زنان مبتلا به آدنومیوزیس به گونه‌ای شوند که نیاز به درمان‌های دارویی و تغییرات سبک زندگی برای مدیریت بهتر علائم احساس گردد.

تشخیص آدنومیوز رحمی معمولاً با انجام سونوگرافی و یا تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) انجام می‌شود. این تست‌ها می‌توانند با دقت بالا موقعیت و اندازه بافت نفوذی را مشخص کنند. علاوه بر این، پزشک با بررسی سابقه پزشکی و علائم بالینی بیمار نیز می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر کمک کند. در برخی موارد، استفاده از روش‌های تصویربرداری پیشرفته‌تر مانند سونوگرافی سه‌بعدی نیز ممکن است برای شناسایی بهتر تغییرات ساختاری رحم به کار رود. همچنین، در صورت نیاز به تایید نهایی تشخیص، بررسی هیستوپاتولوژیک پس از جراحی می‌تواند اطلاعات دقیقی از وضعیت بافت‌های رحم ارائه دهد. این رویکرد ترکیبی از ارزیابی بالینی و تصویربرداری به تشخیص صحیح و به‌موقع آدنومیوز کمک شایانی می‌کند.

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد

این داروها با مهار فرایندهای التهابی در بدن، می‌توانند دردهای ناشی از آدنومیوز را کاهش دهند. استفاده منظم از NSAIDs به کاهش التهاب و بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک می‌کند و اغلب به عنوان اولین خط درمان در موارد خفیف تا متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هورمون‌درمانی برای کنترل رشد بافت اندومتر

هورمون‌درمانی با تنظیم سطح استروژن و پروژستین، به کاهش رشد و فعالیت بافت اندومتر در داخل رحم کمک می‌کند. این روش می‌تواند باعث کاهش خونریزی‌های شدید و دردهای قاعدگی شود و به بهبود علائم و کاهش التهاب کمک نماید. همچنین، هورمون‌درمانی به عنوان یک گزینه موقت در نظر گرفته می‌شود تا تا زمان آماده شدن برای درمان‌های جراحی یا سایر مداخلات، علائم کنترل شوند.

در موارد شدیدتر، جراحی مانند هیسترکتومی (برداشتن رحم) می‌تواند گزینه‌ای باشد

برای زنانی که علائم بسیار شدید دارند و درمان‌های دارویی نتوانسته‌اند بهبود قابل توجهی ایجاد کنند، جراحی مانند هیسترکتومی می‌تواند راه‌حل قطعی باشد. این روش به‌ویژه در زنانی که تمایل به حفظ باروری ندارند، مورد توجه قرار می‌گیرد. علاوه بر هیسترکتومی، گزینه‌های جراحی دیگری مانند آدنومیوماکتومی (حذف بخش‌های آسیب‌دیده رحم) نیز وجود دارد که ممکن است در حفظ ساختار رحم و باروری نقش داشته باشند.

اگرچه پیشگیری مستقیم از آدنومیوز ممکن نیست، مدیریت علائم از طریق تغییرات سبک زندگی، مانند رژیم غذایی مناسب و ورزش، می‌تواند به کاهش شدت علائم کمک کند. علاوه بر این، استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن و یوگا می‌تواند استرس را کاهش داده و به بهبود وضعیت روحی و جسمانی کمک نماید. همچنین، پیگیری منظم وضعیت سلامت و مشاوره با پزشک متخصص در کنترل علائم و پیشرفت بهتر درمان نقش مهمی ایفا می‌کند.

آدنومیوز زمانی رخ می‌دهد که بافت شبیه به اندومتر در داخل لایه عضلانی رحم رشد می‌کند که باعث افزایش اندازه رحم و دردهای شدید در دوران قاعدگی می‌شود؛ در حالی که اندومتریوز به وضعیتی گفته می‌شود که سلول‌های اندومتر به خارج از رحم، معمولاً در سطح تخمدان‌ها، لوله‌های رحمی و سایر نقاط حفره لگنی پراکنده می‌شوند. به عبارت دیگر، در آدنومیوز رشد غیرطبیعی داخل رحم مشاهده می‌شود، در حالی که اندومتریوز یک اختلال خارج از رحم است که می‌تواند به دردهای مزمن لگن، بی‌نظمی‌های قاعدگی و مشکلات باروری منجر شود.

آدنومیوز یک بیماری پیچیده با تأثیرات گسترده بر زندگی زنان است. با وجود اینکه درمان قطعی وجود ندارد، گزینه‌های درمانی متعدد می‌توانند به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند. تشخیص به موقع و درمان مناسب، کلید مقابله با این شرایط و کاهش تأثیرات منفی آن بر زندگی روزمره است.
افزایش آگاهی عمومی و مشارکت فعال بیماران در فرآیند درمان می‌تواند به دستیابی به نتایج بهتر کمک کند.


منابع
yalemedicine
mayoclinic
clevelandclinic
hopkinsmedicine
healthdirect
sydneyfibroidclinic